Al 10 jaar lang is de Historische Drukkerij Turnhout een vaste waarde in het culturele leven van Turnhout en het grafische museumveld binnen Europa. Een jubileum waarbij het museum niet terugblikt op haar verwezenlijkingen, maar kijkt naar de toekomst van de Historische Drukkerij in een snel veranderende museumwereld. Aan het woord is Herwig Kempenaers, eigenaar en conservator van het museum, die een totaal nieuw concept bedacht waarmee hij nu, na maanden voorbereiding, naar buiten treedt.
Drie pijlers
Als je de vernieuwde website (historischedrukkerij.be) bekijkt is het al snel duidelijk. De Historische Drukkerij steunt voortaan op drie pijlers. De eerste pijler, het fysieke museum, blijft tweewekelijks gratis te bezoeken. Bovenop die vertrouwde basis lanceren we vandaag de tweede pijler; een online database met duizenden documenten en foto’s uit mijn privéverzameling. In de afgelopen 20 jaar bouwde ik diverse deelcollecties uit die van ver of dichtbij betrekking hebben op de geschiedenis van de drukkunst. De database die ik vandaag aan u presenteer bevat momenteel 6500 documenten. Dit aantal blijft in komende maanden verder aangroeien. Ze zijn te doorbladeren door het aanklikken van een deelcollectie op de website, of te doorzoeken met de zoekrobot waarbij je zoekwoorden zelf ingeeft. Dit maakt de database interessant voor zowel onderzoeker als de toevallige passant die even wat mooie postkaarten, briefhoofden of een andere deelcollectie wil doorbladeren.
De derde pijler waarmee de Historische Drukkerij de toekomst ingaat zijn online-tentoonstellingen die driemaandelijks zullen wisselen. Een eerste bescheiden voorbeeld hiervan staat nu online en kan je eveneens terugvinden op de website. In de komende maanden wordt dit verder uitgewerkt en moet dit zorgen voor regelmatig terugkerende bezoekers. Ook onderzoekers of externe partners kunnen hiervoor teksten aanleveren, belangrijk is wel dat het illustratiemateriaal steeds afkomstig is uit de collectie van de Historische Drukkerij.
Ik ben ervan overtuigd dat niet enkel fysieke bezoeken aan een museumlocatie de toekomst en het belang van een museum bepalen. Ook virtuele bezoeken aan online-tentoonstellingen en opzoekingen via het internet dragen bij aan de waarde en betekenis van een hedendaags museum. Met deze vernieuw(en)de visie en de uitvoering ervan is de Historische Drukkerij klaar voor de volgende tien jaar!
Het verhaal…
Twintig jaar geleden begon ik met het verzamelen van al wat betrekking had op de evolutie van het drukkersvak in de negentiende en begin twintigste eeuw. Tien jaar later opende ik het museum dat dankzij de hulp van vrijwilligers tweewekelijks gratis te bezoeken is. Gratis, want mijn passie wil ik met zoveel mogelijk mensen delen. Door het heel selectief verzamelen en afstoten verkreeg ik een collectie machines en voorwerpen waarmee we het verhaal kunnen vertellen over de snel evoluerende drukkerijsector in de negentiende eeuw. Als verzamelaar blijft de honger naar nieuwe schatten groot. Daardoor begon ik al snel met het verzamelen van allerhande documenten, foto’s, boeken en wat je verder nog kan bedenken wat de geschiedenis van het drukken illustreert. Met de komst van het internet werd de wereld klein en het vinden van nieuwe collectiestukken eenvoudiger. Door de regelmatige aankopen groeide niet enkel de passie, maar ook de collectie vrij snel aan.
Naarmate de collectie uitbreidde en het belang ervan groeide, drong een goede bewaring zich op. Enkele jaren geleden werd zo een eerste deel van de collectie geïnventariseerd en zuurvrij verpakt. Als verzamelaar erken je het belang van zuurvrije bewaring voor het lange leven van de collectie, maar verpakt in dozen geeft het toch maar een somber gevoel. Liefst van al wil je al die documenten en foto’s makkelijk kunnen bekijken zonder er schade aan toe te brengen. Het digitaliseren van de collectie is daarvoor de oplossing, maar hiermee was het nog niet zo eenvoudig zoeken in de vele duizenden bestanden van gedigitaliseerde documenten en foto’s. Tips van ETWIE en de Hendrik Consciencebibliotheek leidden me naar een database; en CULD, een Turnhouts bedrijf voor communicatie en webdesign, gaf technische ondersteuning en gratis serverruimte om deze database online te zetten. Plots werd de oplossing concreet en toegankelijk, zelfs voor een ruim publiek. Nu was het gewoon nog enkele maanden zwoegen om de collectie te digitaliseren en te beschrijven of aan te passen aan de Omeka-database.
Het is eerder uitzonderlijk dat verzamelaars hun privécollectie delen met de wereld, maar zie, 6500 beschrijvingen en digitaliseringen later kan jij nu volop meegenieten van al dat moois dat ik de afgelopen 20 jaar verzamelde. Geniet ervan!